|
Cinsel ilişki
esnasında ağrı duyulması nispeten sık
yaşanan bir durumdur. Özellikle cinsel yaşamın başlangıcının ilk
aylarında
kadınların çoğu az veya çok bu ağrıyı duyar. Özellikle kadının
yeterince hazır
olmadığı bir zamanda ilişkide bulunulması ağrının oldukça rahatsızlık
verici
boyutlara ulaşmasını sağlayabilir.
Yukarıda
anlatılan durum cinsel ilişkide ağrının en sık görülen nedenidir. Bunun
yanında
yeni başlayan bir ağrı veya ilk cinsel deneyimin üzerinden uzun bir
süre geçmiş
olmasına rağmen ilişki esnasında ağrı duyulması tıbbi değerlendirme
gerektiren
bir durumdur.
Tıpta ilk
cinsel deneyimden beri var olan ağrı "birincil disparoni", sonradan
ortaya çıkmış ağrı "ikincil disparoni" olarak adlandırılır. Bu ayrım
muhtemel nedenlerin ortaya konması açısından önemlidir.
"Yüzeyel
disparoni" vajina girişinde, "derin disparoni" ise penisin
girmesiyle birlikte vajinanın derinlerinde ortaya çıkan ağrıdır ve bu
ayrım
tanının konması açısından son derece önemlidir. "Derin disparoni"
durumunda ağrı alt karın bölgesinde yaygın olarak hissedilir.
Kadınların
yaklaşık %15'i hayatlarının bir döneminde böyle bir ağrıyla karşı
karşıya
kalırlar. Ancak %1-2'sinde ise ağrı tedavi gerektirecek kadar
şiddetlidir. Bazı
kadınlar bu ağrıyı daha çok genital bölgede basınç, yırtılma veya yanma
hissi
olarak tarif ederler.
Neden olur?
Disparoni
nedenleri incelenirken aşağıdan yukarı doğru (vajina girişinden iç
genital
organlara doğru) bir ayrım yapmak konunun daha iyi anlaşılmasına
katkıda
bulunacaktır.
Vajina girişine
bağlı nedenler:
- Kızlık zarıyla
ilgili sorunlar: Kızlık zarının yapısal olarak sert olması bu durumun
en tipik örneğidir.
- Menopoza bağlı
dokularda gerileme ("atrofi") ve kuruluk: Menopoz döneminde genital
dokular esnekliklerini yitirdiklerinden ve vajinada kuruluk olduğundan
cinsel ilişki tahriş ve ağrıya neden olabilir.
- Yeterince hazır
olunmadan ilişkide bulunma ve buna bağlı tahriş
- Doğum kesisi
("epizyotomi") nedbeleri: özellikle zor doğumlardan sonra vajina
girişine ve vajina içine fazla sayıda dikiş atılması gerektiğinde veya
doğum kesisi iyileşmesi esnasında enfeksiyon meydana geldiğinde dikiş
yerleri sıklıkla nedbe bırakarak iyileşir ve bu nedbeler ilişkide ağrı
duyulmasına neden olur.
- Enfeksiyonlar:
Aktif Herpes Simpleks enfeksiyonları (genital uçuk) hem cinsel ilişkide
hem de diğer zamanlarda ağrı nedeni olabilir.
Vajinaya bağlı
nedenler:
- Enfeksiyonlar:
ileri derecede bir vajina enfeksiyonu (vajinit) ilişki esnasında ağrı
duyulmasına neden olabilir
- Kitle ve
tümörler: vajinada kitle çok nadir görülür. Büyük kitleler ağrı ve
beraberinde kanamaya neden olabilirler.
- Yeterince hazır
olunmadan ilişkide bulunma ve buna bağlı tahriş
- Rektosel
(vajina arka duvarı sarkması), rahim sarkması ve sistosel (vajina ön
duvarı sarkması): gerilmeye bağlı ağrı nedeni olabilirler.
- Yabancı
cisimlere karşı gelişen allerjik cevap: prezervatiflerin yapısında
bulunan lateks maddesi bazı kadınlarda ciddi allerjik reaksiyonlara
neden olabilmektedir. Bu tür durumlarda vajina girişi ve vajina dokusu
ödemli ve dokunulmaya hassas olduğundan ilişki esnasında ağrı
duyulmasına neden olabilir.
- Doğumsal vajina
kusurları: vajinanın doğuştan dar olması veya ileri derecede kısa
olması ilişki esnasında ağrı duyulmasına neden teşkil edebilmektedir.
- Pelvik yapılara
ait nedenler (iç genital organlara bağlı nedenler):
- Pelvik iltihabi
durumlar: pelvik enfeksiyonlar hem akut dönemde hem de iyileştikten
sonraki dönemde ilişkide ağrı nedeni olabilirler.
- Endometriyozis:
endometriozis genital bölgedeki organlarda yapışıklıklara neden olan
bir durumdur. Bu yapışıklıklar ilişki esnasında gerilmeye ve ağrıya
neden olabilirler.
- Rahimin habis
veya selim tümörleri
- Pelvis içindeki
organlarda geçirilmiş enfeksiyonlara, ameliyatlara veya endometriyozise
bağlı gelişen yapışıklıklar
- Geçirilmiş
pelvis kırıkları
Sindirim
sistemi ve idrar yolu hastalıkları: nadiren ağrı nedeni olurlar
- İltihabi
bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı-Divertikülit)
- Hemoroid
(basur), fistül ve fissür gibi anüs ve rektum bölgesi hastalıkları:
dışkılama esnasında ve sonrasında ağrıya neden olabilecekleri gibi
yakın komşuluk nedeniyle disparoni nedeni de olabilirler.
- Uretra veya
idrar torbasına ait sorunlar
Psikolojik
sorunlar:
- İlk ilişkinin
ağrılı olmuş olması kadının cinsel ilişkiden korkmasına ve ilişki
esnasında ağrı hissetmesine neden olabilmektedir.
Disparoni
vajinismus ile karışabileceğinden yapılan değerlendirmeyle ayırıcı
tanının
yapılmış olması son derece önemlidir.
Dr. Kağan Kocatepe
Jinekoloji.net
|
Yorum Gönder