Rusçada da Türkçedeki gibi ses yumuşamaları ve incelmeleri vardır. Bu işaretler bu noktada bu değişikliklerin yazı diline aktarılmasını sağlar. Yumuşatma işaretleri kullanılacağı sözcük içerisinde sessiz harften sonra gelir.
Bu işareti Türkçe kelimeler üzerinde açıklayayım. GOL ve KOL kelimelerini düşünelim. Her ikisi de OL harfleri ile bitmiş. Ancak söyleniş tarzına dikkat edersek, GOL dediğimizde yumuşak bir ses tonuyla söylüyoruz. Yani sondaki –L- harfi yumuşak bir dille söyleniyor.
KOL dediğimizde sert bir ses tonuyla söylüyoruz.Dolayısıyla sondaki –L- harfi sert bir sesle çıkıyor.
Rus dilinde bu görevi sertlik ve yumuşaklık işaretleri yapmaktadır
Sertlik işareti: Ъ ъ
Asla sözcük yani kelimenin başında bulunmaz. Kendinden önce gelen ünsüz harfleri sert , kendisinden sonra gelen
я-e-ё-ю sesli harflerini çift sesli
Ъя......ya.....sesi ile,
ъe......ye.....sesi ile ,
ъё......yo.....sesi ile
ъю......yu.....sesi ile okutur.
съёмка.... [syomka] …..çekim,çekme
подъeзд... [padye’zd]….kapı boşluğu
Yumuşaklık işareti: Ь ь :
Asla kelimenin başında bulunmaz Kendinden önce gelen ünsüz harflerin yumuşak okunmasını sağlar
Бельё ......... [Belyo]….. çamaşır
платье .........[platye]………elbise
RUSÇA DA HARFLER:
Rus Alfabesinde 10 adet sesli, 21 adet sessiz 2 adet te sertleştirme ve yumuşatma işareti olmak üzere toplam 33 harf karakterinden oluşmaktadır.
Bu harf karakterlerinden sesli/ünlü harfler kendi arasında 2 guruba ayrılır.
1-Sert sesliler ........: A – О - У – Ы - Э
2-Yumuşak sesliler....: Е – Ё – И – Ю - Я
Geri kalan 21 ünsüz/sessiz harflerden 15 adedi sözcük içerisinde hem yumuşak hem sert sesle okunan harfler bulunmaktadır. Geri kalan 6 sessiz harfin 3 adedi devamlı sert, 3 adedi de devamlı yumuşak okunan harflerdir.
Hem sert hem de yumuşak okunan 15 harf.......: Б-В-Г-Д-З-К-Л-М-Н-П-Р-С-Т-Ф-Х
Sürekli sert okunan sessiz harfler...........: Ж – Ш - Ц
Sürekli yumuşak okunan sessiz harfler......: Ч – Щ – Й
Yumuşak sessiz okunan sessiz harfler:
15 adet sessiz harfin yumuşak okunabilmesi için bu 15 sessiz ( Б-В-Г-Д-З-К-Л-М-Н-П-Р-С-Т-Ф-Х )harflerden sonra yumuşak sesli harfler gurubunda bulunan (Е – Ё – И – Ю - Я) harflerinden birinin gelmesi veya yumuşatma işareti dediğimiz (Ь) işaretinin gelmesi gerekir.
| бедный | bednıy | Yoksul,fakir | всякий | Fısákiy | Her,her türlü |
| зелёный | Zi’lonıy | Yeşil,ham,toy | лень | len | Tembellik,uyuşukluk |
Sert sessiz okunan sessiz harfler:
15 adet sessiz harfin sert okunabilmesi için bu 15 sessiz harflerden sonra sert sesli harfler gurubunda bulunan (A – О - У – Ы ) harflerinden birinin gelmesi veya sertleştirme işareti dediğimiz (Ъ ) işaretinin gelmesi gerekir
| нутро | Nutrỏ | İçeri,içyüzü | мороз | Marỏs | Soğuk,ayaz |
| сивый | sivıy | kır | фабрикант | Fabrikánt | fabrikatör |
Rusca da 7 harf:
Rus Alfabesinde yer alan ( Г – К – Х – Ж – Ш – Щ – Ч ) sessiz harfler gurubuna 7 harf kuralı da denir.
Bu harflerin ilk üç sırasında bulunan ( Г – К – Х ) harflerinin sesleri gırtlaktan çıktığı için gırtlak harfleri de denilebilir.
Geri kalan dört harfin ( Ж – Ш – Щ – Ч ) sesi ağızdan fışıltılı bir sesle çıkması nedeniyle fışıltılı harfler olarak adlandırılır.
Bu 7 harften sonra (я – ю – ы ) sesli harfleri gelmez.
Bu seslere karşılık olarak;
Я......... karşılığı....a....seslisi
Ю........ .karşılığı....у....seslisi
Ы..........karşılığı....и....seslisi gelir
Rusca bir sözcük içerisinde ( ГЯ-КЯ-ХЯ-ШЯ-ЩЯ-ЧЯ ) harfleri yan yana gelmez. Bunun yerine (га-ка-ха-ша-ща-ча) harfleri gelir.Aynı olay diğer (ю – ы ) harfleri için de geçerlidir.
Bu 7 harf kurallarını çok iyi bilmemiz gerekir. İlerleyen derslerde Fiil çekimlerinde,isimlerde, sıfatlarda ,zarf-larda sıkça uygulanacaktır.
Ayrıca Rus dilinde sert veya yumuşak sesiz harflerin okunması çok önemlidir.Rus dilinde birbirine çok benzeyen birçok kelimeler bulunmaktadır.Bu nedenle bu tip kelimeleri bir birinden ayırt etmek için okunuş kurallarını çok iyi bilmemiz gerekir.
| Мат | mat | Mat,yenilgi | Мол | mol | Mendirek,dalgakıran |
| Мать | matd | anne | Моль | muıl | güve |
Yorum Gönder